Net zoals in het merendeel van onze steden en gemeenten in het binnenland is ook aan de Belgische kust een groot deel van de huizen en appartementen relatief oud, waarbij meer dan 60 procent nog dateert van vóór 1970. Veel van die gebouwen voldoen met een leeftijd van meer dan 50 jaar niet meer aan de strenge energie- en veiligheidsnormen, alsook de hogere verwachtingen qua wooncomfort. Toch is het ook aan de Kust niet altijd een sinecure om die oudere gebouwen te vervangen door moderne nieuwbouw. Soms zijn er juridische problemen, is er geen consensus in de Mede-eigendom of is er protest in de buurt. Nochtans zijn er de voorbije jaren heel wat nieuwbouwprojecten aan de Kust ontwikkeld die wel degelijk hun meerwaarde hebben bewezen.
“ Dankzij nieuwbouw springen we niet alleen slimmer om met onze beperkte open ruimte aan de Kust, maar ook de woonkwaliteit wordt een pak beter en daarnaast is nieuwbouw energiezuiniger en duurzamer ”
DUURZAME HOOGBOUW KAN EEN OPLOSSING ZIJN VOOR HEEL WAT UITDAGINGEN AAN DE BELGISCHE KUST
Toegegeven de enorme bouwhausse van de jaren zeventig en tachtig heeft de Belgische kust geen deugd gedaan, met als resultaat een vrij saaie en inspiratieloze Zeedijk. In die vroegere tijdsgeest was architectuur en kwaliteit ondergeschikt, alles moest toen snel gebouwd worden en dit veelal ten koste van duingebieden of historische gebouwen. Vandaag de dag mogen zulke fouten niet meer gemaakt worden. De zeldzame historische gebouwen die de zeedijk nog sieren moeten dan ook beschermd worden, een visie waar meer en meer projectontwikkelaars zelf hun schouders onder zetten. Zo is onder meer het prachtige Belle-Epoque dijkgebouw ‘Villa Maritza’ in Oostende enkele jaren geleden gekocht door een projectontwikkelaar die dit uniek stukje erfgoed volledig op eigen kosten heeft gerenoveerd en hersteld.
Dat ook andere projectontwikkelaars dit voorbeeld volgen is een positieve evolutie. Ook het vrijwaren van onze beschermde duingebieden is een prioriteit. Voor velen zal het misschien wat tegenstrijdig klinken, maar nieuwbouw is in deze context een oplossing voor heel wat uitdagingen. De voorbije jaren zijn er enkele nieuwe hoogbouwprojecten ontwikkeld aan de Kust waarbij hetzelfde volume niet meer languitgestrekt horizontaal is gebouwd, maar verticaal in de hoogte. Het grote voordeel van dergelijke hoogbouwprojecten is de veel kleinere voetafdruk die ze innemen waardoor er op het grondniveau terug meer plaats ontstaat voor groen, recreatie, parken en pleinen. Een uitgestrekte cluster van oude appartementsgebouwen kan op die manier vervangen worden door één functionele en hogere nieuwbouwtoren die niet alleen een visuele baken kan zijn voor de stad, maar ook garant staat voor een hoogstaande levenskwaliteit.
NIEUWBOUW EN NATUUR KUNNEN WEL DEGELIJK HAND IN HAND GAAN
Dankzij nieuwbouw springen we niet alleen slimmer om met onze beperkte open ruimte, maar ook de woonkwaliteit wordt een pak beter en daarnaast is nieuwbouw energiezuiniger en duurzamer. De geschiedenis heeft ons geleerd dat we omzichtig moeten omspringen met de natuurlijke troeven van de Belgische kust.
Dat dus elk nieuwbouwproject onderworpen wordt aan een strenge toets is logisch. Naast de architectuur moet er voldoende aandacht besteed worden voor de impact die het gebouw heeft op zijn omgeving. Hierbij moet in het concept een maximale integratie met een groene omkadering worden nagestreefd. Nieuwbouw en natuur kunnen dus wel degelijk hand in hand gaan met als sleutelwoorden integratie en verwevenheid. Een goed voorbeeld hiervan zijn de heraanleg van onze dijken en pleinen aan zee waarbij heel wat kustgemeenten er resoluut voor kiezen om te ontharden en terug meer duinen en groen te integreren. Ook het nieuwe casino in Middelkerke toont dat nieuwbouw, strand, zee en duinen wel degelijk één samenhangend geheel kunnen vormen. Hopelijk zijn dergelijke beeldbepalende landmarks een toekomstige bron van inspiratie voor andere stads- en gemeentebesturen aan de Kust.
EEN COMPLEXE WETGEVING OP DE MEDE-EIGENDOM ZET EEN REM OP DE CRUCIALE VERNIEUWING VAN DE KUST
Het feit dat we aan de Belgische kust voor de noodzakelijke vernieuwing van het woonpatrimonium al meer dan twintig jaar aanmodderen resulteert dat anno 2024, het overgroot deel van de oudere versleten appartementsgebouwen eigenlijk enkel nog rijp zijn voor de sloophamer. Ondanks enkele aanpassingen op de wet van de Mede-eigendom blijft het nog steeds complex om zonder een unaniem akkoord van alle eigenaars, over te gaan tot de afbraak en heropbouw van een oud appartementsgebouw. In theorie kan dit met een 4/5de meerderheid maar dit enkel onder bijzonder strikte voorwaarden en met tussenkomst van een vrederechter. Deze ingewikkelde procedure zorgt dat er aan de Belgische kust honderden oude appartementsgebouwen al vele jaren in een impasse blijven zitten. Door jarenlang juridisch getouwtrek tussen de eigenaars is bovendien in bepaalde gevallen, de renovatiekost zodanig opgelopen dat het economisch gezien niet meer haalbaar is om nog een grondige renovatie uit te voeren. Een veréénvoudiging van de wet op de Mede-eigendom zou soelaas kunnen bieden. Heel wat eigenaars van een ouder appartement aan zee hopen dan ook dat de volgende regering hier effectief werk van zal maken.