Het zal misschien voor heel wat mensen als een verrassing klinken maar als het gaat om betaalbaarheid van vastgoed, blijft België opvallend goed scoren in vergelijking met andere landen. Onze vastgoedmarkt kenmerkt zich door stabiliteit en een vlotte toegankelijkheid.
De vastgoedprijzen zijn de voorbije jaren ook in ons land gestegen, maar niet in dezelfde spectaculaire mate dan in andere landen. Hierdoor worden er in tegenstelling tot het buitenland, in België geen grote prijsschommelingen verwacht. Algemeen is het Belgisch vastgoed dus correct gewaardeerd met een gezond evenwicht tussen vraag en aanbod. De grootste uitdaging voor België is het groeiende tweespan tussen nieuwbouw en oudere gebouwen. Dat het verouderde woonpatrimonium niet voldoende snel vernieuwd of gerenoveerd wordt, vormt hierbij de grootste kopzorg. In Vlaanderen is meer dan 60 procent van de gebouwen 40 jaar of ouder, in Wallonië is dat bijna 80 procent en in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest zelfs meer dan 90 procent. Bij een algemene analyse van de vastgoedcijfers is het dus belangrijk om de juiste nuances te maken tussen oud en nieuw.
WAT IS DE GEMIDDELDE VIERKANTE METER PRIJS IN BELGIË?
Anno 2023 betaalt u voor een vierkante meter vastgoed in België gemiddeld 2.300 euro wat net geen 3 procent meer is dan een jaar geleden. De regionale verschillen zijn wel vrij groot. Op kop staat Brussel met gemiddeld 3.350 euro per vierkante meter gevolgd door Vlaanderen met 2.450 euro en Wallonië met 1.750 euro. De cijfers tonen aan dat de vastgoedprijzen blijven stijgen maar aan een lager tempo dan de voorbije jaren. Als we focussen op uitsluitend nieuwbouw dan betaalt u in België, afhankelijk van de locatie, energiezuinigheid en afwerking, gemiddeld 2.500 à 3.500 euro per vierkante meter. Met deze prijs scoort België een heel pak gunstiger dan onze directe buurlanden. In Duitsland kost nieuwbouw gemiddeld 4.800 euro per vierkante meter en in Frankrijk betaalt u voor een nieuwbouw gemiddeld 4.650 euro per vierkante meter.
HOEVEEL KEER HEEFT EEN BELGISCH GEZIN ZIJN BRUTO JAARSALARIS NODIG OM EEN APPARTEMENT TE KOPEN?
Om het iets tastbaarder te maken doen we een analyse waarbij we theoretisch vergelijken hoeveel keer een Belgisch huishouden hun bruto jaarsalaris zou moeten besteden om een doorsnee appartement aan te kopen. In België bedraagt deze factor 4,3. Met andere woorden een gezin in ons land heeft theoretisch gemiddeld 4,3 keer zijn bruto jaarsalaris nodig om een appartement aan te schaffen. In het Verenigd Koninkrijk bedraagt deze factor 7,2 en in Nederland 7,5. In Europa zijn het vooral de Oost Europese landen zoals Slowakije, Tsjechië en Estland die de kroon spannen qua dure vastgoedmarkten met respectievelijke factoren van 14, 13 en 11. De algemene consensus is dat deze verhoudingen niet onmiddellijk zullen veranderen. In heel wat Oost Europese landen, maar ook in Zweden en Nederland staan de vastgoedprijzen ontegensprekelijk onder druk. Door de enorme prijsstijgingen van het voorbije decennia is de vastgoedmarkt zich in die landen momenteel aan het corrigeren met dalende verkoopprijzen tot gevolg. In België echter zijn de vastgoedprijzen vergeleken met deze landen vrij stabiel gebleven waardoor, zeker voor nieuwbouwhuizen en -appartementen, geen prijsdaling verwacht wordt.
WAAR ZITTEN DE UITDAGINGEN EN WAT ZIJN DE EVENTUELE GEVAREN VOOR BELGIË?
Europees gezien beschikt ons land over een relatief oud woonpatrimonium. Bovendien krijgt ondanks heel wat goede bedoelingen deze verouderde woningmarkt niet de noodzakelijke vernieuwingsboost, met een massale renovatie of een sloop en vervanging door nieuwbouw. We blijven dus eigenlijk een stuk aanmodderen waardoor met de renovatieverplichting vooral oudere panden met een EPC-waarde van F en E bijna zeker een prijsdaling zullen moeten slikken. Daarnaast kunnen we er uiteraard niet omheen dat ook de hypotheekrentes op een goed jaar tijd quasi verdriedubbeld zijn tot de huidige 3,5 à 4 procent. Deze gestegen intrestvoeten resulteren in een veel hogere rentekost met op zijn beurt een zwaardere maandlast. Hierdoor kunnen Belgische gezinnen minder ontlenen of moeten ze bij nieuwe kredieten de gemiddelde looptijd van de lening aanpassen van 20 naar bijvoorbeeld 25 jaar. Deze huidige evolutie zorgt er ook voor dat meer en meer Belgen hun toevlucht zoeken tot de huurmarkt. Ook deze huurmarkt is vrij stabiel gebleven waarin onze centrumsteden relatief betaalbare huurprijzen genieten vergeleken met gelijkaardige buitenlandse steden. Algemeen gaan heel wat experts er wel van uit dat door de grote vraag ook de huurprijzen de komende jaren verder zullen stijgen met een sterk opwaarts potentieel voor nieuwbouwpanden. Ook in de huurmarkt zal er dus meer en meer een kloof ontstaan tussen energiezuinige en energieverslindende panden.