Vergrijzing. Het is een woord dat het laatste decennium dagelijks weleens valt. Als het over de pensioenen gaat, bijvoorbeeld, en hoe die betaalbaar te houden. Maar ook als er over nieuwe woonvormen wordt gesproken. Met een steeds ouder wordende bevolking veranderen immers ook de woonnoden. Sommige senioren verbouwen hun huis, zodat het beter is afgestemd op hun noden. Anderen kiezen voor kangoeroewonen of een assistentieflat. Vooral die laatste formule wint sterk aan populariteit. En dat opent perspectieven voor wie in vastgoed wil investeren.
Volgens de meest recente projecties van de Studiedienst van de Vlaamse Regering (SVR) zal de vergrijzing nog een tijdje aanhouden. Minstens tot 2030 om precies te zijn, al zijn er wel regionale verschillen. Aan de kust, het oostelijke deel van Limburg en de Noorderkempen is de stijging van het aantal 65-79-jarigen en 80-plussers het sterkst. In Antwerpen, Gent, Leuven, de zuidelijke rand van Brussel en in het zuiden van de provincie West-Vlaanderen is de verwachte stijging het zwakst. Daar zullen de aandelen ouderen en oudste ouderen in 2030 dan ook het laagst zijn. Het hoeft niet te verbazen dat de cijfers het hoogst zullen zijn aan de kust. Heel wat gepensioneerden wijken uit naar zee om daar te genieten van een mooie oude dag, rijk aan gezonde zeelucht.
Babyboomers
Om dat allemaal toch ietsje concreter te maken: vandaag zijn er per 1.000 inwoners gemiddeld zo’n 138 65- tot 79-jarigen. In 2030 zal dat aantal opgelopen zijn tot 179. Het aandeel 80-plussers stijgt in dezelfde periode van 58 tot 76 per 1.000 inwoners. Tegen 2050 zal ons land 4 miljoen 60-plussers tellen. Het is een cijfer dat doet duizelen De doorgezette veroudering is het gevolg van het gecombineerde effect van twee factoren. Ten eerste zal de grote groep van de babyboomers – de vijftigers van nu – de komende jaren de groep van de 65-plussers vervoegen, waardoor die laatste groep natuurlijk versneld zal toenemen. Ten tweede zorgt de steeds hogere levensverwachting ervoor dat ook de bevolking op zeer hoge leeftijd blijft toenemen. We zouden het soms vergeten, maar Vlaanderen heeft een uitstekende gezondheidszorg en dat vertaalt zich in een toegenomen levensduur en dus meer senioren.
Kansen om te investeren
Het mag duidelijk zijn dat ouderen een groter en belangrijker deel gaan uitmaken van onze samenleving. Daar komt nog bij dat die aankomende generatie senioren bepaald anders in het leven staat dan de huidige generatie. Ze heeft andere verwachtingen en wensen. Het vraagt om nieuwe antwoorden op onder meer woonvraagstukken, maar gelukkig liggen er op dat vlak ook grote kansen en opportuniteiten.
Wonen, je ergens thuis voelen, een nest hebben: het is een basisrecht. Voor iedereen en op alle leeftijden. Ongeacht of je nu veel of weinig zorg nodig hebt. Een hedendaagse visie op wonen en zorg houdt daar rekening mee. Dat is niet alleen een uitdaging voor lokale overheden, maar ook voor bouwpromotoren, architecten en hun opdrachtgevers. Misschien heb je er nog niet bij stilgestaan, maar jij zou zo’n opdrachtgever kunnen zijn. Want waarom zou je met de cijfers van hierboven in gedachten niet investeren in woonoplossingen voor ouderen?
Oost, West, thuis best
Wanneer senioren bevraagd worden, komt er altijd één heel duidelijk verlangen naar voren: zo lang mogelijk zelfstandig in het eigen huis blijven. Het is een wens waaraan kan voldoen worden via verschillende woonvormen. Sommige ouderen verbouwen hun eigen huis en passen het aan in functie van hun gewijzigde noden. Anderen kijken naar oplossingen waarbij ze in meerdere of mindere mate ondersteund worden, maar een stuk zelfstandigheid bewaren. Tussen thuis blijven en naar een woonzorgcentrum verhuizen, zitten immers nog veel schakeringen.
Kangoeroewonen
Een mooi voorbeeld van ondersteund wonen met respect voor de zelfstandigheid van senioren is natuurlijk kangoeroewonen. In die woonformule betrekt een oudere of een ouder koppel de gelijkvloerse verdieping van een woning, of een aanbouw. De andere bewoners zijn jongere mensen en gezinnen, niet zelden de kinderen en kleinkinderen van de senioren.
Groepswoning
Een andere gesmaakte formule is die van de groepswoning, waarbij elke bewoner wel zijn eigen huis heeft, maar tegelijk kan genieten van gemeenschappelijke ruimtes. Naast sociaal contact en een geruststellende vorm van solidariteit levert het mensen die hiervoor kiezen toch ook nog voldoende onafhankelijkheid op.
Assistentiewoning
Wie graag zelfstandig blijft wonen, maar tegelijk zeker wil zijn van uitstekende zorgen en medische hulp, kiest best voor een assistentiewoning naast een zorgcentrum. Je hebt al je privacy en je eigen plek, met je vertrouwde meubels en spullen. Tegelijk is zo’n woning comfortabel en makkelijk toegankelijk. Ze is bovendien voorzien op de noden van ouderen. Het bijhorende zorgcentrum levert dan niet alleen zorg op maat maar desgewenst ook sociale activiteiten.
Hoog rendement
Het is vooral deze laatste groep woningen die volop in de lift zit. Tal van vastgoedactoren zetten in op kwaliteitsvolle assistentiewoningen. Alleen al in Gent zijn een paar bijzondere projecten in ontwikkeling, onder meer op de hoek van de Kortrijksesteenweg en een zijstraat die uitgeeft op het Citadelpark. Maar ook in andere steden en aan de kust zijn volop in ontwikkeling. Investeren in een assistentiewoning is om tal van redenen erg interessant. Om te beginnen is er een grote vraag naar assistentiewoningen en die vraag zal gezien de vergrijzing alleen maar toenemen. Het is dus een duurzame belegging. Je zal nooit verlegen zitten om huurders. Bovendien heb je te maken met stabiele huurders, want senioren willen niet nog vijf keer verplant worden. Daarvoor is de impact op hun leven te groot. Naast duurzaam is een belegging in assistentieflats ook meer dan rendabel. Het rendement ligt op zo’n 3 à 4 procent en dat is heel wat hoger dan bij het gros van de andere investeringen.
Rust voor jezelf
Waak er wel over dat je investeert in een erkende assistentiewoning. Die levert je immers een fiscaal voordeel op in de vorm van een btw-verlaging (12%) en een vrijstelling van de onroerende voorheffing. Om een erkenning te krijgen, moeten assistentiewoningen overigens beantwoorden aan een resem kwaliteitsnormen. Je bent dus niet alleen zeker van dat fiscale voordeel, maar ook van een topwoning.
Het mooiste is misschien nog wel dat je investeert in rust voor jezelf. Er komt een dag dat je zélf toe zal zijn aan een assistentiewoning en dan kan je gewoon in je eigen flat trekken. In afwachting daarvan gebeurt de uitbating en verhuring door een derde, meestal een professionele firma. Veel zorgen zal je dus niet hebben. Nu niet… en later niet.
Houd zeker ook ons augustusnummer in de gaten, want dan brengen we een special rond assistentiewoningen en stellen we je een aantal mooie projecten voor.